Bipolar Bozukluk Nedir? (Manik Depresif Hastalık)

Bipolar bozukluk, iki ayrı hastalık dönemleriyle karakterize bir ruhsal bozukluktur. Dalgalanmalar halinde görülür. Bu hastalık dönemlerinden bir tanesinde taşkınlık (mani), diğerinde çökkünlük yani depresyon bulunmaktadır.

Hastalığın Süreci

Hastalık dışındaki dönemlerde ise kişi tamamen normale döner. Bazı hastalarda gündelik yaşamlarda ufak tefek kendini hissettirse de  hastaların işlevselliği tam anlamıyla bozulmaz.

Manik Dönem

Mani durumunu ele aldığımızda, kişi bu dönemde coşkulu duygular yaşar. Çökkünlük durumunun tam tersi, aşırı neşeli, bazen öfkeli, konuşma ve düşünmede hızlanma, az uyku ve buna rağmen aşırı enerji patlaması ile sanrılar, cinsel istekte ve aktivitelerde artış, abartılı kumar oynama, aşırı para harcama mani döneminde görülen belirtilere örnek olarak verilebilir.

Depresif Dönem

Çökkünlük döneminde ise maninin tam karşıtı duygular yaşanır. Kişi ağır bir depresyon içine girer. Mutsuzluk, umutsuzluk gibi duyguların yanı sıra abartılı suçluluk ve pişmanlık duyguları, keyif alamama, bedende nedeni bilinmeyen ağrılar, ölüm ve intihar düşünceleri ortaya çıkabilir.

Görülme Sıklığı

Bipolar bozukluğun belirtileri kişiden kişiye ve vakanın şiddetine göre değişmektedir. Kimisinde şiddetli iniş çıkışlar görülürken kimiside de iki duygudurum birbirine yakın yani arada bariz bir fark bulunmadan seyreder. Kişi bunun ayrımını hissetmeyebilir.

Sebepleri

Hastalığın ortaya çıkmasında genetik etken azımsanamayacak orandadır ve ortalama 2/3 oranında genetik etkenler sorumlu tutulmaktadır. Sitemizde epigenetik hakkında şu yazımızı okumanızı önemle vurgulamak isteriz.

Bazen de beyindeki sinirsel aktivitelerin yerine getirilmesinde problem olması; ani ölümler, iş değişikliği, madde kullanımı, stres, ilaçlar, doğum gibi çevresel etkenler de hastalığı tetikleyebilir.

Hastalığın seyrindeki en önemli etken ise mevsimsel değişkenliktir.

Tedavi Süreci

İki uçlu bozukluğun belirli bir tedavisi yoktur. Her hastaya göre doktoruyla ortaklaşa olarak bir tedavi programı hazırlanır. Tedavi süresi uzundur. Kişi iyileştiğinde dahi tekrarlamaların önlenmesi amacıyla kontrol altında tutulmasında fayda vardır. Bu tedavi programında ilaç tedavisinin yanı sıra, yaşamın düzene sokulması, madde ve alkolden uzaklaşma, beslenmenin düzene sokulması gibi hastalığın seyri konusunda psikoterapi yardımıyla bilgi edinilmesi gerekir.

Bipolar Bozukluk Vaka Örneği

Yaşamının son iki yılını, kendini suda boğarak öldürme girişiminin ardından yatırıldığı bir akıl hastanesinde geçirmiş olan besteci ve müzik eleştirmeni Robert Schumann, erişkin yaşamının büyük bir bölümünü manik ve depresif dönemler arasında döngülenerek geçirdiği anlatılmaktadır.

Doktorunun notlarına göre Schumann, manik dönemlerinde düşüncesizce, sonu yıkıcı olabilen dürtüsel davranışlarda bulunuyormuş. Örneğin sağ elini sakatlayana kadar piyano çaldığı olmuş ya da artmış cinselliği nedeniyle sifiliz kapmasına yol açan dikkatsiz cinsel ilişkileri olmuş. Genç yaşlarda manik dönemleri genellikle yaratıcılığında artışla seyrediyormuş. Çok az uyuyor, yoğun müzikli varsanılarından kaynaklanan esinle, günlerce ara vermeksizin beste yapabiliyormuş.

Ama bu dönemin ardından kısa bir süre içinde duygudurumu tam tersi yöne savruluyor, depresif döneminde sosyal ve mesleki işlevlerini sürdüremiyor, aşırı hüzünlü ve sinirli hissediyor, yorgunluk, uyku bozukluğu, konsantrasyon bozukluğu, içinde bulunduğu duygudurumla uyumlu görsel ve işitsel varsanılar yaşıyor, ümitsizlik, suçluluk, ölüm ve kendine zarar verme düşünceleri kafasında dolaşıyormuş. Bu dönemde ortaya çıkan kaygı, sağlık endişesi ve panik bozukluğu için kendi kendine alkol, nikotin ve kafeinle yatıştırmaya çalışıyormuş.

Bipolar Bozuk Hakkında İzleyebileceğiniz Filmler

“Touched with Fire”, “Med Cezir Manzaraları”, “Mr. Jones”, “Silver Lining Playbook”, “The İnformant”, “Hours”, “İnfinitaley Polar Bear”.

KAYNAKLAR

• “Psikeart Dergisi, nörobilim, s.54, Sayı:60, Kasım-Aralık 2018.”
• “http://www.psikiyatri.org.tr/halka-yonelik/22/bipolar-bozukluk-ikiuclu-bozukluk-manik-depresif-hastalik”
• “https://psikolojigazetesi.com/?s=bipolar”